จะสร้างบ้านหรือซื้อบ้านสิ่งหนึ่งที่ควรรู้ คือ การวางผังบ้านให้เหมาะกับ ทิศแดด ทิศลมและฝนของเมืองไทย ที่จะช่วยให้บ้านหลบแดดในช่วงฤดูร้อน เปิดรับลมช่วยระบายอากาศ และไม่ต้องเปียกฝนสาดในช่วงฤดูฝน อยู่สบายในทุกฤดู
บ้านที่ดีควรหันไปทางทิศใต้และทิศเหนือเพื่อรับลม ตัวบ้านต้องเปิดรับ ทิศทางลมพัดจากทิศตะวันออกเฉียงเหนือในครึ่งปีแรก และพัดทิศตะวันตกเฉียงใต้ในครึ่งปีหลัง และถ้าหากซื้อบ้านตามทิศนี้แล้ว ลมจะโชยเข้าบ้าน เย็นสบาย ดังคำกล่าวที่ว่า “อยู่เย็น เป็นสุข
ลักษณะของทิศทางแดด
ดวงอาทิตย์จะโคจรอ้อมไปทางทิศใต้นาน 8 เดือน คือช่วงเดือนกันยายนถึงเมษายน และอ้อมไปทางทิศเหนือเล็กน้อย 4 เดือน ในช่วงเดือนพฤษภาคมถึงสิงหาคม ทำให้ทิศใต้เป็นทิศที่รับแดดมากที่สุด แต่ทิศที่ร้อนที่สุดคือทิศตะวันตก เพราะรับแสงแดดโดยตรงในช่วงบ่ายนั่นเอง
ทิศทางลมในแต่ละฤดู
ในแต่ละฤดทิศทางลมจะไม่เหมือนกัน ดังนี้
- ฤดูร้อน (ช่วงเดือนมีนาคม-พฤษภาคม) ทิศทางลมจะพัดมาทางทิศใต้ ถือว่าเป็นลมที่ดี ช่วยลดความร้อนของอากาศลงได้
- ฤดูฝน (ช่วงเดือนมิถุนายน-พฤศจิกายน) ทิศทางลมจะพัดมาทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ ลมนี้เรียกว่า “ลมมรสุม”
- ฤดูหนาว (ช่วงธันวาคม-กุมภาพันธ์) ทิศทางลมจะพัดมาจากทิศตะวันออกเฉียงเหนือ หรือเรียกว่า “ลมหนาว”
ลักษณะทิศทางต่างๆที่ควรรู้ก่อนวางผังบ้าน หรือออกแบบบ้าน
- ทิศเหนือ เป็นทิศที่อากาศเย็นสบายตลอดทั้งปี เพราะไม่โดนแสงแดดส่องเข้าถึง และในช่วงหน้าหนาวจะได้รับลมอย่างเต็มที่จากลมตะวันออกเฉียงเหนือ เหมาะวางผังเป็นห้องนอน หรือ ห้องทำงาน
- ทิศใต้ จะสามารถรับลมธรรมชาติได้ดี บ้านที่หันหน้าไปทางทิศใต้ จะได้รับลมเข้าทางหน้าบ้านช่วงฤดูร้อนและฤดูฝน ยาวนานประมาณ 7-8 เดือนต่อปี ทำให้ห้องเย็นสบาย ถือเป็นทิศที่ดี เพราะเป็นทิศที่มีลมพัดเข้าบ้านตลอด จึงควรเปิดหน้าบ้านให้โล่ง เพื่อดึงลมเข้าบ้านให้มากที่สุด รวมทั้งไม่ควรปลูกต้นไม้ใหญ่บังหน้าบ้าน เพราะจะเป็นการบังทิศทางลม หากพื้นที่หน้าบ้านกว้างควรขุดบ่อน้ำ หรือทำสระน้ำไว้หน้าบ้าน เพื่อให้ลดพัดไปเย็นเข้าสู่ตัวบ้าน เหมาะสำหรับวางผังเป็นห้องโถง ห้องนั่งเล่น หรือห้องอาหาร
- ทิศตะวันออก จะได้รับแสงแดดอ่อนๆ ในยามเช้าจนถึงเที่ยง และหลังเที่ยงเป็นต้นไปจะไม่โดนแดด ผู้อยู่อาศัยสามารถรับลมและอากาศเย็นสบายได้ตั้งแต่เที่ยงจนถึงตอนกลางคืน เหมาะวางผังเป็นห้องนอน หรือ ห้องทำงาน
- ทิศตะวันตก ได้รับความร้อนจากแสงแดดในช่วงบ่าย จึงทำให้ร้อนกว่าทิศอื่นๆ เหมาะสำหรับวางผังห้องเป็นห้องที่ไม่ค่อยได้เข้าไปใช้ หรือ เข้าไปอยู่ตลอดเวลาเช่น ห้องน้ำ ห้องครัว โซนซักล้าง และ ห้องเก็บของ นอกจากจะลดความอับชื้นได้ดีแล้ว ยังช่วยกั้นความร้อนให้กับห้องอื่นในบ้านด้วย
สรุป ทิศทางที่บ้านควรหันไปมากที่สุดคงจะเป็นทิศเหนือ เพราะได้รับการรบกวนจากแดดน้อย และมีลมพัด รองลงมาก็น่าจะเป็นทิศตะวันออก เพราะได้รับแดดอ่อนๆในตอนเช้า
ส่วนทิศที่ไม่ควรหันไป คงจะเป็นทิศตะวันตก เพราะได้รับแดดบ่ายที่เป็นแดดที่ร้อนที่สุดแบบเต็มๆ อย่างไรก็ตาม ในความเป็นจริงแล้ว บ้านทุกหลังคงอาจไม่สามารถหันไปทางทิศที่ดีได้ทุกหลัง ฉะนั้น การเลือก ซื้อบ้านทิศไหนดี ที่สุด อาจต้องพิจารณาองค์ประกอบอื่นๆ รวมถึงไลฟ์สไตล์และการใช้ชีวิตของเราในแต่ละวันด้วย