ในการสร้างบ้าน (อ่านบทความเกี่ยวกับการสร้างบ้าน)จำเป็นต้องมีที่ดิน บางคนก็มีที่อยู่แล้ว และบางคนก็ต้องไปหาซื้อที่ดินที่ถูกใจ เพื่อปลูกบ้าน ซึ่งที่ดินก็มีหลายแบบหลายประเภท บางประเภทก็ไม่สามารถมีกรรมสิทธิ์ในที่ดินนั้นได้ จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องตรวจสอบโฉนดก่อนซื้อที่ เพื่อให้ได้ที่ดินที่เราสามารถเป็นเจ้าของได้อย่างเต็มที่ ซึ่งการตรวจสอบเบื้องต้นให้ดูจากสีของตราครุฑในโฉนดซึ่งจะแสดงถึงกรรมสิทธิ์และการซื้อขายเปลี่ยนมือ โดยโฉนดแต่ละประเภทมีดังนี้
1. โฉนดที่ดิน นส.4 (ครุฑแดง)
เป็นโฉนดทั่วๆไป ที่เรารู้จักกันดี เป็นเอกสารสิทธิ์ที่มีตรา ครุฑสีแดง สามารถซื้อขาย จำนอง เปลี่ยนมือได้ตลอดเวลา เป็นโฉนดที่ให้กรรมสิทธิ์แก่เจ้าของเต็มที่
2. นส.3 ก (ครุฑเขียว)
เป็นหนังสือแสดงสิทธิ์การครอบครอง ไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดิน สัญลักษณ์รูป ครุฑเขียว โดย นส.3 ก สามารถซื้อขาย จำนองได้ โดยโอนสิทธิ์ครอบครองให้แก่ผู้อื่น และยังสามารถทำเรื่องเปลี่ยนเป็นโฉนดที่ดิน (นส.4) ได้อีกด้วย
3. นส.3 (ครุฑดำ)
เป็นหนังสือรับรองการทำประโยชน์ โดยมีสัญลักษณ์ ครุฑดำ จะคล้ายกับ นส.3 ก แต่สิ่งที่ต่างกันก็คือ นส.3 จะมีการรังวัดที่ไม่ค่อยละเอียด และไม่มีระวางภาพถ่ายทางอากาศ เนื่องจากความเป็นเจ้าของไม่ชัดเจน จึงทำให้ ถ้าอยากจะซื้อขาย หรือจำนองที่ดินประเภทนี้ จะต้องรอประกาศจากราชการ 30 วัน
4. ที่ดิน สปก.
ที่ดิน สปก. เป็นที่ดินที่ สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม จัดสรรให้กับเกษตรกรเพื่อใช้เป็นที่ดินทำกิน ที่ดินประเภทนี้ไม้สามารถซื้อขายได้ แต่สามารถทำสัญญาเช่าได้ และสามารถส่งต่อสิทธิ์ให้เป็นมรดกแก่ลูกหลานได้
ที่มา สำนักงานที่ดิน จ ลำปาง https://assisterhome.com
